Banka e Shqiperisë, mbeshtetur në Ligjin nr. 8269, datë 23.12.1997 "Për Bankën e Shqiërisë" dhe në përputhje me politikën monetare të miratuar nga Këshilli Mbikëqyrës, përcakton sasinë dhe vendos për procedurat e shtypjes së kartëmonedhës dhe monedhës kombëtare që ka kurs ligjor, si dhe të monedhave e kartëmonedhave që do të shtypen për qëllime numizmatike.
Po çfarë është numizmatika? Numizmatika është shkenca që merret me koleksionimin e monedhave nga më të hershmet e deri në ato të shtypura në kohën më të fundit. Numizmatika është veprimtari shkencore e cila merret me studimin e mjeteve monetare si të kohërave të moçme ashtu edhe të kohës moderne. Emri i saj rrjedh nga fjala nomisma, që do të thotë farkatari monedhash. Në veprimtarinë e gjërë të numizmatikës bjen edhe modelimi, faleristika (grumbullimi i medaljeve dhe dekoratave) dhe skripofilija (grumbullimi i letrave të vjetra me vlerë). Numizmatika është bërë lëmi interesante shkencore, e cila materialin numizmatik e përpunon si burim të historisë politike dhe ekonomike, kronologjisë epigrafike, gjuhësisë, heraldikës dhe historisë së artit.
Në vendin tonë prerja (shtypja e monedhave) e ka zanafillën që në shekujt VII -VI p.e.s në Dyrrah (Durrësi i sotëm) dhe Apolloni (Pojan i Fierit). Janë pikërisht monedhat e kësaj periudhe të cilat shënojnë pikënisjen e historisë të koleksionit të monedhave për qëllime numizmatike.
Vetëm në gjysmën e vitit 1970, numizmatika filloi të marrë popullaritet edhe për të koleksionuar kartëmonedha.
Megjithëse monedha dhe kartëmonedha janë të ngjashme, në faktin që ato së bashku shërbejnë si detyrime ligjore për shërbimet komerciale, kjo ngjajshmëri u kuptua kohë më vonë nga të apasionuarit e kartëmonedhave.
Koleksionimi i kartëmonedhave e monedhave në shumë vende ka qenë i ndaluar, vetëm tre dekada më parë koleksionistët mund të referoheshin në një numër të paktë katalogësh dhe në çmimet e tregëtarëve edhe këto të kufizuara, shumica e të cilave ishin të pa kompletuara e të siguruara me vështirësi, ose ata mund të ndërtonin njohuritë e tyre nëpërmjet kërkimeve personale apo kontaktit me koleksionistë të tjerë.
Sot monedhat metalike dhe kartëmonedhat përbëjnë objekt koleksionimi për të gjithë numizmatët në botë.
Edhe në Shqipëri është krijuar Federata e Koleksionistëve të Shqipërisë në të cilën aderojnë të apasionuar të fushës së koleksionimit të monedhave, kartëmonedhave dhe të pullës shqiptare.
*Marre nga siti zyrtar i Bankes se Shqiperise
